Người chết trở về

Chuyện khó tin nhưng có thật 100%         .

                  Người chết năm  mươi năm trở về .

(Câu chuyện xảy ra từ thời Việt Minh chống Pháp  kéo dài đến thời CS cưởng chiếm miền Nam).

        Quê  tôi vùng nông thôn tỉnh Quảng Trị, xa biễn, xa núi, xa thị xã, cuộc sống người dân rất cơ cực, thiếu ăn quanh năm, thiếu áo để  mặc, không biết cái mền là cái chi trời lạnh hong lữa, ngũ  dưới trãi rơm trên đắp tấm đệm lác hay chiếc chiếu.

       Hằng năm sau khi thu hoạch vụ hè thu  bà con nông dân gác cày, gác cuốc đợi mấy tháng  mưa bảo lụt lội qua họ chuẫn bị vào vụ đông xuân. Khoãng  tháng 11, bà con trong làng thuờng tổ chức đi núi  đốn củi, để có củi  dúm  bếp (đốt ) sưởi ấm trong  mùa đông sắp tới ,dành lại một ít để  chụm (nấu) nồi bánh tét, bánh chưng ngày  cuối năm. Vì làng xa Rú  (núi) nên bà con phải  thuê  đò  chống ngược giòng  rẻ vào khe đá ngầm neo đậu để đi đốn củi, mỗi  chuyến  đi từ 5 ngày hay 1 tuần, khi nào đò chất đầy cũi thì  hè  nhau  về. Thường thường  năm hay bảy  người  thuê chung một chiếc,  cã làng cùng đi một lần cho nên thuê rất nhiều đò, người ta gọi là đi cũi chuyến .

        Ba tôi nói, vào khoảng năm 1930 hay 1931, cũng một chuyến đi củi như vậy, đò của ba tôi 6 người nhưng chĩ tính 5, vi có người cháu tên là  Nguyễn Hữu Nhạc  ở hạng tuổi 13 hay 14,  nhà cực, em đông, cha mẹ đau quanh năm,nên cho đi ké không tính tiền đò.

       Đến nơi chặt củi người lớn vào đốn  củi trong  Rú Xeng (Rú xanh , rừng già)  Nhạc  vì còn  nhỏ nên chỉ  lượm và đốn những cây  củi  nho nhỏ ngoài Rú Càn  (Đồi không có cây cao) quanh quẫn gần nơi đóng Đung (Trại).

       Chiều ngày thứ 2 của chuyến đi ,ai nấy đều về đung  nghĩ ngơi  chuẩn bị cơm tối, nhưng Nhạc không thấy về, đợi đến chập choạng tối  thì báo động, cã làng đùi gậy tỏa ra đi kiếm khắp các  ngọn đồi, toán tìm kiếm  phía nam phát hiện  cái rựa, cây đòn xóc (dùng để gánh củi) và cái mo bới khoai ăn  dang dỡ. ai nấy đều òa lên khóc, chắc chắn Nhạc đã bị cọp vồ, tha đi mất rồi.

         Một đêm không ai dám ngủ, sáng hôm sau đi tìm dấu vết một lần nữa, nhưng chẵng thấy gì, đò cã làng đều kéo nhau về chiều hôm đó, mặc dù cũi chưa được bao nhiêu .

      Hung tin  Nhạc bị cọp tha  phao truyền  rất nhanh,cã tỗng rồi  lan  ra huyện , mỗi người có một lối suy diễn khác nhau , người  xưa  thường nói :

  (Thêm mắn dặm muối) thiên hạ đua nhau người  nầy vẽ  rồng người nọ thêm rắn , toàn là chuyện  khủng khiếp   kinh hoàng

      Rồi bà con làng kế bên đi cũi về họ kể :

-        Mấy đêm rồi phía Nam của bến đò  họ nghe tiếng khóc  thãm thiết  rất lâu rất  lâu tiếng của người  thanh niên cứ vọng lại từng chặp từng chặp trong đêm khuya  nghe tội nghiệp làm sao .

   Gia đình của Nhạc  chết lên chết xuống  khi nghe những tin xót xa đau đớn nầy .

  Bà  con  làng  xóm  thấy cảnh túng quẩn cùng cực  của gia đình Nhạc  người quyên giúp long nếp kể giúp  con gà để làm mâm cổ cúng  vong hồn của Nhạc  chết tức tưởi nơi rừng núi .

       Vài ba bữa  làng khác  đi  rú về  lại truyền miệng  Nhạc chết trẻ nên  rất linh thiêng ,chiều  chiều  họ thấy  bóng người thanh niên thấp thoáng  phía  bìa rừng ,ban đêm   khuya khuya  lại  đi quanh đung của họ .

     Tin đồn nầy qua, tin đồn khác tới, toàn là chuyện ma quái ,  để trấn an sợ hải ,  người đi củi bưng đá  chồng  thành đống ,đặt  chén ăn cơm  lên làm  bát nhang  hương khói  để thờ vong hồn Nhạc , đò mới đến cũng như đó sắp rời  ,  kẻ thì xin ơn bình an ,người thì tạ ơn ra về ,họ đồn  nhau và coi Nhạc như vị thần thiêng , cho nên hể  ai đi Rú  về , bị đau đầu,sổ mũi , đau bụng nhức lưng ,  hay đau bất  cứ  bệnh gì , cũng phãi quay trở lại núi   người thì múc nước suối , kẻ thì bẻ nhúm lá đặt lên đồng đá kê làm bàn thờ ,khấn vái  , rồi   mang về làm thuốc.

      Ngày qua ngày , năm qua năm ,  người đau nặng  kẻ đau nhẹ  đều được lành , để tỏ lòng  tạ  ơn  người viên gạch  kẻ miếng hồ , cùng nhau  xây lên một  cái am nho nhỏ ,để làm nơi ở cố định cho Nhạc . Còn gia đình thì hàng năm  lấy ngày Nhạc bị cọp vồ làm  ngày giỗ .                                                          

       Gia đình của Nhạc rất đông anh   em ,Nhạc là anh cã , thời gian qua nhanh các em của Nhạc  lớn lên  lập  gia đình ,có con có cháu .

    Vào khoãng năm 1966  hay 1967 ,một buỗi chiều người em của Nhạc tên là  Nguyễn hữu Nghĩa làm lính Dân Vệ Xã ,  đi gặt lúa về ra  giếng của xóm tắm ,không biết đã bao lâu,người đi đường  thấy Nghĩa  nằm gục bên bờ thành giếng ,bồng vào nhà một lúc mặt mày tím rịm rồi  tắt thở.

             (bây giờ chúng ta biết cái chết đó là  sự đột quỵ do máu quá cao)

   Thũ tục  mê tín thông thường của bà con nông thôn, trước tiên  phải ba chân bốn cẳng chạy gấp tìm thấy bùa thầy pháp  để biết nguyên nhân cái chết , tại sao chết , chết như vậy thiên hạ nói  chết  bất đắc kỳ tử  .Đồng thời  xin thầy cho  biết giờ nhập quan, giờ  động quan , giờ  nhập thổ , khó khăn cách mấy cũng lòi  tiền ra chi trả chứ  không thể bỏ qua việc nầy .

    Ông thầy pháp làng kế bên phán :

-          Người  nầy chết bất đắc kỳ tử ,bị ông anh  Cả  cũng chết bất đắc kỳ tử  về bắt khẫn cấp  , chết nhằm giờ trùng nên phải chôn gấp nội trong 24 tiếng đồng hồ . Mộ có rào chung quanh , trên mộ phải có lồng nuôi một con mèo đen bốn mươi chín ngày sau  giết chôn  trên mộ .

      Gia đình y  lệnh về  thi hành  đúng những gì  thầy đã phán .

    Vậy  mà cũng chưa an tâm  chôn cất xong gia  chạy đôn chạy đáo  tìm  thỉnh  thêm một  thầy  pháp khác về  nhà để  gọi hồn  mời ông Nhạc  .

      Ông Nhạc nhập xác  trần  phán :

     - Ông ta  rất buồn và  rất giận , buồn  vì ông ta chết mất xác ,không mồ mã , giận vì  gia    đình     không quan tâm đến ông ta ,cho nên ông ta bắt đi đứa em đễ cảnh cáo , coi  chừng ông ta sẽ bắt  những người   kế tiếp .

    Anh em con cháu kẻ  thưa bác ngươi thưa ông  lạy  sát đất  hết lời cầu xin hứa  sẽ cúng cấp  đàng hoàng .

         Gia đình  họp bàn với  nhau, sau  khi thu hoạch xong vụ mùa này  con cháu đóng góp lúa  lại để chuẫn bị  mời thầy cúng cấp  cho ông  Nhạc .

       Vụ mùa thu hoạch chưa xong  thì  chuyện  không may xảy đến .

(Làng tôi có một  cồn cát  giống  như một hòn đảo  diện tích cũng khá lớn bao bọc chung quanh  là sông lớn và sông nhánh của giòng Thạch Hãn  ba bên  giòng  chính ,  nước  rất sâu  còn phia sông nhánh nước  cạn , mùa hè khi thũy triều xuống , bải cát nối liền bên nầy qua bên kia , người lạ mới đến trúng thời khắc nầy họ không biết đó là giòng sông).

     Thằng cháu đích tôn của người mới chết,học lớp  ba, theo bạn bè chạy qua  cồn để bắt dế ,khi đi qua thì nước thũy triều xuống , sông cạn khô , khi về thũy triều dâng lên,nước mênh mông ,tuổi nhỏ không biết lội , mấy chú chăn trâu cho trâu ngâm nước ở bến đó thấy vậy đã tóa ra vớt các cháu , vì các cháu đông quá vớt không ngạ nên hai cháu đã  chết đuối  trong đó có  đứa cháu của người mới qua đời nêu trên .

    Thầy bói lại nói , tại vì không chịu cúng cấp ,cho nên ông bác ( Nhạc) nỗi giận ,bắt  cháu theo ông ta , đúng là trùng tang liên táng .                                                             

     Con cháu ,trong gia đình  sợ quá ,sợ chết lây qua mình , liền mời thầy phù thũy về làm trai đàn (Cúng  tế) ngay sau khi  chôn cất  đứa cháu nội .

           Thầy  phù thủy phán :

 -     Muốn cho gia đình được yên,  đám cúng này phải làm phép (Chiêu hồn luyện cốt)  xây mộ dựng bia .

         Một  đoàn  thầy  gần cả tiểu đội , ba ngày liên  tiếp  đủ thứ binh đao , đàn  ,  kèn ,  trống ,mõ ,kẻng  đánh, thổi ,  đinh tai nhức óc , kèm theo,tiếng  ê ê   a a  của các ông thầy thay nhau múa mồm tụng niệm .

     Ngày  sau cùng ,thầy cúng  chia làm 2   toán .  Ba ông thầy cùng với vài người thân  , thuê đò lên núi ,chỗ cái am thờ ông Nhạc ,để thĩnh vong hồn ông nầy về .gọi là chiêu hồn .

       Số còn lại  ở nhà lo làm phép luyện cốt ,để khi  hồn về có xác mà  nhập .

      Gia đình đã chuẫn  bị  vật liệu theo yêu cầu của thầy ,  một gánh đất sét trắng   .một rỗ cành cây dâu tằm ăn, cạo sạch lớp vỏ  xanh bên ngoài ,phơi khô .một dĩa máu có pha rượu ,máu nầy lấy từ đầu ngón tay  mấy  người trong anh em nội tộc mỗi người vài giọt , rồi mỗi người vài cọng tóc .

  Thầy cúng  dùng đất sét  nắn thành một  hình nhân , dùng cành dâu khô ,nhúng vaò đỉa máu nhét vào hình đất sét làm xương ,lấy tóc gắn lên đầu.

.

      Toán trên núi bưng  về  một bài vị ghi  chi chít chử  Nho  và một bát nhang , họ đặt bát nhang  cùng bài vị trên đầu hình đất sét  , la hét nhãy múa một hồi  người lớn nhất trong số thầy  cúng  dùng ba cây nhang họa rồng họa rắn lên  hình nhân  một  lúc rồi   phán :

     - Hồn đã nhập xác rồi .

   Gia đình liệm hình nhân đất sét  vào (hòm nhỏ) phục tang rồi kéo đoàn  đi chôn , dành dụm xây lên một ngôi mộ gạch, dựng bia, hàng năm vẫn chạp vẫn giỗ.

 

        Biến cố lịch sữ 1975  ,  con người hụt hẫng , chĩ biết bám víu vào Thượng để , nương tựa vào những người thân đã mất ,gần gũi  với những phần mộ mà một thời chiến tranh ít thăm viếng .Mộ ông Nhạc  bà con  trong làng vẫn  rĩ tai nhau  là  rất linh thiêng , cuộc sống của người dân  phần thì đói , phần thì đau không có thuốc uống , tranh đấu để sanh tồn , nghe ai nói gì họ đều làm theo , ban đêm rình mò  đến mộ ông Nhạc  khấn vái cầu xin , cỏ to, cỏ nhỏ ,  đầu thì  ngắt lá sau nhổ tới rể tới gốc đem  về nấu uống trị bệnh ,  không còn cỏ họ  quay qua đá ,gạch  .

        Tháng 8 năm 1989 khoảng 10 sáng .

     Một chiếc xe ô tô  màu đen sang trọng ,một ông tây  đội mũ phớt đen ,tay cầm đùi ba-tong , tìm nhà  hỏi tên  cúng cơm  của Ba tôi  .

 (Tên cúng cơm là tên cha mẹ đặt có ghi trong gia phã , lớp người trẻ ít ai biết , họ chỉ biết tên thường gọi ,ở nông thôn vùng QT người ta thường dùng  tên của người con đầu  để gọi nhau ,ví dụ tôi tên A , người con đầu tôi tên B , thì  người ta gọi tôi là ông B , còn tên A là tên cúng cơm), cho nên khi hỏi tên cúng cơm của ba tôi  ít người biết .  Ông tự động đi tìm nhà .

    Vào nhà, ông  Tây ôm ba tôi  khóc và giới thiệu :

                                                     

-         Tui là Nhạc ,Nguyễn Hữu Nhạc đây ,con ông  Ng .bác còn nhớ không ?

Bác sống cực khỗ như  ry hà  ?  .

  Anh em tôi đều  sững sốt không biết mô tê chi cả .

  Ba tôi nói  :

 -      Lâu quá rồi tui không nhìn ra chú nhưng tên  chú  Nguyễn Hữu Nhạc thì mần răng mà  quên được ba tôi chỉ ông ta và nói với mấy đứa tôi :

-    Đây là chú Nhạc mà mấy chục năm trước đi củi chuyến với Bọ(ba) đã bị cọp tha mất xác , chú rất linh thiêng nên  mộ của chú họ gở từng viên gạch về cà ra uống  trị bệnh  , không biết bây giờ  từ đâu  mà  chú đạp mồ sống lại   mò về đây .

     Gia đình chúng tôi rất vui  được  tiếp vị khách Việt kiều ở lại nhà  mà tên tuổi  của ông chú nầy đã để lại  nhiều chuyện  động trời .

 Mấy viên gạch bà con mới rình gở trên mộ ông ta tối hôm qua  không biết họ đã mài ra uống chưa hay đã  liệng bỏ .

     Tin  ông Nhạc  về  đã  lan truyền rất  nhanh không khác chi mấy chục năm trước loan  tin ông bị cọp tha .

    Ông ở lại trong nhà cũng rất vui , kinh tế khó khăn mà có Việt kiều về thăm  được coi như trúng số , nhưng cũng là một cái họa ,  cây cối to nhỏ trong sân , trong  vườn  không sống nổi  , vì bà con trong  làng rồi trong xã ,  gần,  xa  , ngày nào cũng như ngày nấy ,  đâu đâu cũng  tập trung về  chật cã sân  cả vườn để  tranh nhau coi thử cái  ông Nhạc ra sao .

  Ông ta kể lại  chuyện ngày xưa ấy .

 . Có một điều đặc biệt  đã hơn 50  ông ta vẫn nói  như sao sáo , rặc tiếng đại phương quê mùa mộc mạc của vùng đồng quê Quảng Trị .

  (Mô , tê , tau , mi ,  trọ là cái đầu  ,  trốc cúi là đầu gối , con đàng là con đường , đi ẽ là đi ỉa  v.v…)

     Ông nói :.

   Sáng hôm đó   ông vơ được một bó củi khô , đem mo  khoai ra  tính ăn trưa , thì ông bị lính Tây ập tới bắt , đem ông đi về đồn , rồi đem đi nhiều nơi , ông không thể nhớ  vì lúc đó nhỏ quá , chưa bao giờ ra khỏi làng nên không biết đâu  lại  đâu cã , cuối cùng ông được giao cho một ông quan lớn , ông nầy đưa ông ta đi bằng đường tàu Thũy qua Pháp về  nhà ông ta , ở chung với bà Mẹ của ông ấy , ông ấy tiếp tục đi lại . Thời gian sau ông được đi học , và biết rằng mình được ông  quan ấy nhận làm con nuôi . Nơi ông sống một tỉnh lỵ rất xa thành phố Pa Ri , sinh hoạt chung với người Đức , rất muốn  liên lạc về quê nhưng khổ nổi ông  không biết   chữ Quốc Ngữ.

 Hơn 50 năm chưa  hề được thấy bóng dáng của một sắc dân châu Á trong vùng ông .

  Tôi hỏi  .

-  Chú đi lúc còn quá nhỏ  , tính đến bây giờ cũng  trên 50 năm, một thời gian quá dài không nói tiếng Việt,mà sao chú không quên một từ nào  cã ?                                                

 Ông nói :

-        Mạ tau đẻ tau ra , nuôi  tau  nậy ,dạy tau ăn , dạy tau nói ,cho dù 50 hay 100 năm  tiếng của Mạ  thì mần răng mà quên được .

   Chúng tôi đưa ông đến viếng phần mộ của ông , kể lại cho ông nghe nhiều chuyện động trời mà người đời đồn thổi .

   Ông ôm bụng cười ngất  chỉ vào tấm bia ông bảo tôi đọc cho ông nghe họ viết cái gì trong đó    …

.

                                                       Ngôn Nguyễn .